Vẩu xương hàm dưới là một bệnh lý hay gặp trong nhóm bệnh lệch lạc răng
-hàm. Bệnh này thường có liên quan đến di truyền, ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ
khuôn mặt cũng như chức năng ăn nhai. Điều trị cũng tương đối phức tạp, cần có
sự theo dõi, chẩn đoán và điều trị bởi các bác sĩ chỉnh nha. Nhiều trường hợp cần
phải được chẩn đoán và điều trị rất sớm ngay từ lúc răng sữa.
Vẩu xương hàm dưới là gì?
Vẩu xương hàm dưới là một rối loạn về cấu trúc, được đặc trưng bởi đặc
điểm xương hàm dưới bị đưa ra trước, cung răng dưới bị di về phía gần so với
hàm trên ở tư thế chạm múi tối đa
Chẩn đoán vẩu xương hàm dưới
Cần dựa vào triệu chứng lâm sàng và phim Xquang sọ mặt chụp theo kỹ thuật
từ xa. Thường có các triệu chứng sau:
Tầng mặt dưới tăng kích thước theo mặt phẳng dọc giữa, môi dưới và cằm lồi
làm cho chúng ta có ấn tượng xương hàm trên bị xóa, nhất là khi nhìn nghiêng,
mũi cao làm cho dấu hiệu này càng rõ hơn. Cung răng trên thường hẹp hơn cung
răng dưới. Khớp cắn bị rối loạn, răng cửa ở tư thế đầu chạm đầu hoặc ngược.
Răng nanh dưới ăn khớp với răng cửa bên hàm trên, răng số 6 hàm dưới ăn khớp với
răng số 5 hàm trên. Môi trên thường bị lùi sau so với môi dưới làm khối tiền
hàm kém phát triển. Môi dưới hoạt động quá mức làm răng cửa dưới bị nghiêng vào
trong. Lưỡi to thật sự thường hiếm gặp, thường gặp lưỡi to tương đối do xương
hàm trên kém phát triển. Lưỡi thường ở tư thế thấp và bị đẩy ra trước do quá
phát amidan. Tác dụng của nó lên trên răng cửa tùy thuộc vào vị trí của đầu lưỡi
lên trên răng cửa trên, cửa dưới hay giữa 2 hàm. Cơ thái dương và cơ cắn hoạt động
quá mức ảnh hưởng đến chỗ bám hoặc góc hàm. Có thể gặp thở miệng phối hợp với rối
loạn tăng trưởng xương hàm dưới. Động tác nuốt thường bị rối loạn do tư thế lưỡi
thấp, thường có hội chứng lưỡi phủ lên cung răng trên. Rối loạn phát âm S, B,
P.
Phim sọ mặt chụp từ xa nghiêng: có nhiều phân tích khác nhau để chẩn
đoán vẩu xương hàm dưới thông qua các số đo góc, ví dụ như: góc ANB < 0o,
góc mặt tăng, mặt phẳng Nasion Pogonion với mặt phẳng Franfort <95o khi hàm
dưới đưa ra trước...
Vẩu xương hàm dưới cần chẩn đoán phân biệt với các bệnh gì?
Cần phải chẩn đoán phân biệt với một số trường hợp khác như: thiếu phối
hợp ở xương hàm dưới (hàm dưới đưa ra trước), lùi xương hàm trên, lùi xương ổ
răng trên, hàm trên thiếu chiều dài (thường gặp trong trường hợp khe hở môi vòm
miệng), vẩu xương ổ răng dưới, cằm lùi. Để chẩn đoán phân biệt với những trường
hợp này cần phải phân tích trên phim Xquang sọ mặt chụp theo kỹ thuật từ xa.
Vẩu xương hàm dưới do đâu?
Di truyền:
là nguồn gốc của vẩu xương hàm dưới di truyền theo kiểu trội. Tăng các
hormon có thể làm xương hàm dưới phát triển quá mức ở trẻ em (bệnh khổng lồ) và
người lớn (bệnh to cực). Thiểu năng tuyến giáp trong bệnh phù niêm bẩm sinh có
thể làm biến dạng lưỡi và xương hàm dưới. Lưỡi hoạt động mạnh có thể làm thay đổi
hình dạng răng-xương ổ răng. Các yếu tố nguy cơ toàn thân, thường có biểu hiện ở
hệ thống dây chằng hơn là ở xương.
Yếu tố nguy cơ môi trường:
người có sọ ngắn tạo thuận lợi cho hàm dưới đưa ra trước. Hàm trên ngắn
làm lưỡi bị đẩy xuống thấp gây vẩu xương hàm dưới. Thiếu răng cửa vĩnh viễn
trên hoặc nhổ sớm răng sữa trên làm khối tiền hàm xương hàm trên kém phát triển,
tạo thuận lợi cho xương hàm dưới trượt ra trước.
Hình thái miệng hầu:
môi, lưỡi, vùng vòm hầu và amidan có thể làm thay đổi quan hệ hàm trên
và dưới hoặc kìm hãm sự phát triển xương hàm trên hoặc đẩy hàm dưới vượt ra trước.
Làm thế nào để điều trị vẩu xương hàm dưới?
Điều trị có thể bằng cách chỉnh hàm (chỉnh xương), chỉnh răng hoặc phẫu
thuật. Mục tiêu điều trị là sửa chữa sự lệch lạc giữa cung răng trên và cung
răng dưới ở tư thế khớp cắn chạm múi tối đa, lập lại sự hài hòa giữa 2 xương
hàm.
- Các phương tiện chỉnh xương: Mục đích là kết hợp hoạt động các cơ nhai,
chú ý đến các hoạt động kéo lùi; sửa chữa thăng bằng lưỡi-môi-má để tăng lực
làm rộng xương hàm trên ở phía vòm miệng, kìm hãm sự tăng trưởng của xương hàm
dưới, thúc đẩy sự tăng trưởng của xương hàm trên và khối tiền hàm, thành lập một
nút chặn khớp ngăn chặn sự trượt ra trước của xương hàm dưới nhờ một cái chặn ở
răng cửa và chạm múi đầy đủ của các răng bên. Các phương tiện này thường được
dùng trong trường hợp vẩu xương hàm dưới ổ răng hoặc nền xương có nguồn gốc chức
năng ngay từ lúc hàm răng sữa. Các khí cụ này cũng có hiệu quả trong giai đoạn
hàm răng hỗn hợp hoặc giai đoạn đầu bộ răng vĩnh viễn. Các khí cụ chỉnh xương
này có rất nhiều loại như: hàm chức năng, khí cụ chỉnh xương cơ học.
- Các biện pháp dự phòng bổ sung: như mài răng nanh sữa, dùng thanh gỗ để
định hướng sự mọc răng cửa trên có hiệu quả trước và trong khi điều trị để làm
giảm nguy cơ hàm dưới trượt ra trước chức năng.
- Các phương tiện chỉnh răng: được chỉ định cho các hàm răng vĩnh viễn hoặc
cuối giai đoạn răng hỗn hợp, kết hợp chặt chẽ với chỉnh xương cơ học hoặc phẫu
thuật. Mục đích nhằm tạo sự phối hợp tốt giữa các cung răng, đạt được sự lồng
múi toàn bộ ngăn cản sự trượt ra trước của xương hàm dưới. Khi sử dụng các khí
cụ này có thể phải nhổ răng hoặc không nhổ răng, không nhổ răng trong các trường
hợp không có sự mất hài hòa giữa răng và xương hàm.
- Các phương pháp phẫu thuật: Thường chỉ định trong các trường hợp vẩu
xương hàm dưới nguyên thể do di truyền. Khi phẫu thuật có thể ở một hoặc nhiều
vị trí sau: cành lên xương hàm dưới, góc hàm, thân xương hàm dưới. Ngoài ra có
thể phẫu thuật bổ sung đưa xương hàm trên ra trước, phẫu thuật lưỡi. Cắt lưỡi
nhằm mục đích tránh tái phát, hay chỉ định trong trường hợp có kiểu mặt dài.
- Duy trì kết quả: tùy theo phương pháp điều trị. Phải duy trì kết quả cho
đến khi kết thúc sự tăng trưởng xương hàm dưới. Tất cả các yếu tố răng, cơ,
xương đều tham gia vào quá trì ổn định lập lại sự hài hòa của hàm dưới với mặt.
Tin liên quan:
- Nha khoa thẩm mỹ tốt nhất hiện nay
- 7 Thói quen răng miệng xấu ở trẻ em
- Độ tuổi tốt nhất để chỉnh răng
- Bênh nha chu và cách phòng ngừa
- Cạo vôi răng có làm răng yếu đi không?
Đăng nhận xét